Mahifi Eğilmez, gelir dağılımı eşitsizliğini inceleyen makalesinde çeşitli bilgiler aktardı. Mahfi Hoca, ülke nüfusunun yüzde 20’sinin GSYİH’nın yüzde 49,7’sini aldığını, geri kalan yüzde 80’in ise GSYİH’nın yüzde 50,3’ünü paylaştığını belirtti.
Eğilmez, “Orta sınıf yok oluyor” başlıklı yazısında, gelir dağılımındaki bozulmanın Eylül 2021’den başlayarak 2023 ortalarına kadar devam eden faiz indirimi politikasından kaynaklandığını belirterek, şunları yazdı:
“Bu blogda yayınlanan 6 Mayıs 2023 tarihli yazımda 2021 yılı gelir dağılımı verilerini ele almış, gelir dağılımının hızla bozulduğundan bahsetmiş ve yazımı şu sözlerle bitirmiştim: “Enflasyonun 2021 yılı sonunda yüzde 64,27’ye ulaştığı göz önüne alındığında” 2022, asıl bozulmanın ise 2022 verileri açıklandığında yaşanacağını söyleyebiliriz.”
TÜİK, gelir dağılımı istatistiklerinin bir önceki takvim yılı olan 2022 baz alınarak hesaplandığı Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması 2023 sonuçlarını açıkladı. Bu sonuçları, 2021 yılı sonuçlarıyla karşılaştırmalı olarak aşağıdaki tablolarda (tarafımca hazırlanan) sunuyorum. TÜİK Gelir Dağılımı İstatistikleri 2023 ve 2022 Haber Bültenleri ile TÜİK GSYİH ve Nüfus verilerindeki veriler):
Kişisel gelir dağılımındaki eşitliği/eşitsizliği ölçmek için kullandığımız iki ölçü var: Birincisi, sıfır ile bir arasında değişen ve sıfıra yaklaştıkça eşitliğin, bire yaklaştıkça eşitsizliğin arttığını gösteren Gini Katsayısı. Tablolara göre 2021 yılında 0,415 olan Gini Katsayısı 2022 yılında 0,433’e çıkmıştır. Buna göre 2022 yılında gelir dağılımı 2021 yılına göre daha da kötüleşmiştir. İkincisi ise aradaki farkı gösteren P80/P20 Oranıdır. gelirden en yüksek payı alan yüzde 20’lik nüfus grubunun elde ettiği gelir ile en düşük gelirden pay alan yüzde 20’lik nüfus grubunun elde ettiği gelir. P80/P20 Oranı 2022’de 2021’e göre daha da artmış görünüyor (fark 8 kattan 8,44 kata çıktı), yani en çok gelir elde edenler ile en az gelir elde edenler arasındaki fark açıldı .
Yukarıdaki tablonun son sütunu iki yılı karşılaştırmaya ayrılmıştır. 2022 yılında tüm gelir gruplarının gelirlerinde 2021 yılına göre artışlar olsa da en büyük artışın en yüksek gelire sahip kümede (yüzde 15,7) meydana geldiği görülüyor.
GSYİH’nın nasıl paylaşıldığına daha yakından bakmak için aşağıdaki tabloya bakmamız gerekecek (Kaynak: TÜİK Gelir Dağılımı İstatistikleri 2023 Haber Bülteni):
Buna göre, nüfusun en yüksek gelire sahip yüzde 20’lik kesimi, ülke toplam gelirinin (GSYİH) yüzde 49,7’sini alırken, geri kalan nüfus (toplam nüfusun yüzde 80’i) toplam gelirin yüzde 50,3’ünü alıyor. Bu dağılım yıldan yıla bozuluyor ve en zengin kesim zenginleşiyor.
Gelir dağılımındaki bu bozulmanın temel nedeni ise Eylül 2021’den başlayarak 2023 ortalarına kadar devam eden faiz indirimi politikasıdır. Bu politikanın yarattığı büyük enflasyon artışı gelir dağılımını bozdu. 2023 yılında da bozulmanın devam edeceğini varsayıyoruz. Gelir dağılımındaki bu ciddi bozulma, etrafımızda gözlemlediğimiz orta sınıfın giderek yok olmasıyla örtüşüyor. “Orta sınıf olarak değerlendirilebilecek gelir grubunun ikinci ve üçüncü yüzde 20’lik kesiminin gelirindeki artışların ortalamanın çok altında artması bu gözlemi doğruluyor.”
(HABER MERKEZİ)
